Từ thần dược xua tan mệt mỏi trí não đến tinh chất chăm da: Nấm đang âm thầm thống lĩnh thế giới và sau đây là những xu hướng bạn cần biết
Từng là thành phần quen thuộc trong y học cổ truyền châu Á, nấm đang dần trở thành ngôi sao mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe hiện đại. Giờ đây, chúng xuất hiện khắp nơi – từ các loại nước uống nootropic hỗ trợ não bộ, serum tăng sinh collagen đến những sản phẩm thay thế thịt giàu protein thực vật.
Lion’s Mane (nấm đầu khỉ) được quảng bá giúp cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung. Reishi (nấm linh chi) nổi tiếng với công dụng giảm stress. Tremella (nấm tuyết) trở thành thành phần quen thuộc trong các sản phẩm chăm sóc da cao cấp. Trong khi đó, Chaga, Turkey Tail (nấm đuôi gà tây) và nhiều loại nấm chức năng khác đang được kết hợp với các adaptogen như ashwagandha để hỗ trợ từ sức khỏe đường ruột đến giảm mệt mỏi.
Dù không phải mọi công dụng đều đã được chứng minh rõ ràng, nhưng khoa học đang dần bắt kịp những lời truyền tụng. Dù bạn còn hoài nghi, đang tò mò, hay đã có thói quen uống thực phẩm bổ sung từ nấm trước khi đi ngủ, đây chính là những xu hướng định hình cách giới wellness tận dụng “ma thuật của nấm” để tối ưu vẻ đẹp, tâm trạng và tuổi thọ.
1. Lion’s Mane (Nấm hầu thủ): “Thần dược” giúp đầu óc minh mẫn và tỉnh táo hơn mỗi ngày
Lion’s Mane (Nấm hầu thủ) đang dần khẳng định vị thế là một trong những loại nấm chức năng được ưa chuộng nhất, đặc biệt với những ai tìm kiếm sự minh mẫn và cải thiện nhận thức mà không cần đến caffeine hay các chất kích thích khác. Một số nghiên cứu cho thấy, các hợp chất trong Lion’s Mane có thể kích thích sản sinh nerve growth factor – yếu tố tăng trưởng thần kinh hỗ trợ sự tồn tại và tái tạo của tế bào thần kinh.
Dù phần lớn các nghiên cứu hiện tại vẫn đang ở giai đoạn sơ khởi hoặc được thực hiện trên động vật, nhưng những phát hiện ban đầu đã đủ sức đưa Lion’s Mane trở thành thành phần chủ chốt trong các loại nước uống nootropic và thực phẩm bổ sung dành cho trí não.
2. Reishi (Nấm linh chi): Giúp giảm căng thẳng và ngủ ngon
Reishi (nấm linh chi) đã được sử dụng trong y học cổ truyền Đông Á suốt hơn 2.000 năm và ngày càng được đưa vào các thói quen chăm sóc sức khỏe hiện đại. Được mệnh danh là “nấm trường sinh”, Reishi nổi bật với đặc tính adaptogen – nghĩa là có khả năng hỗ trợ cơ thể thích nghi với căng thẳng và phục hồi cân bằng nội môi.
Một số nghiên cứu cho thấy Reishi có thể giúp điều hòa trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA), từ đó làm giảm nồng độ cortisol – hormone căng thẳng – vốn là thủ phạm dẫn đến tình trạng stress mãn tính và rối loạn giấc ngủ.
Ngày nay, các sản phẩm bổ sung Reishi – từ viên uống, chiết xuất dạng nhỏ giọt đến trà thảo mộc – thường được giới thiệu như một phần trong “nghi thức thư giãn buổi tối”, giúp cơ thể an thần và hỗ trợ giấc ngủ sâu. Khi lượng tìm kiếm từ khóa “Reishi mushroom sleep” ngày càng tăng, nhiều thương hiệu đã nhanh chóng đưa Reishi vào các công thức hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên, thân thiện với cơ thể.
3. Chaga: Lớp khiên chống oxy hóa từ thiên nhiên
Chaga là một loại nấm mọc chủ yếu trên thân cây bạch dương ở các vùng khí hậu lạnh, nổi tiếng nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cực kỳ dồi dào. Bên trong lớp vỏ xù xì như than cháy là nguồn dưỡng chất quý giá – bao gồm polyphenol, melanin và acid betulinic – những hợp chất có liên quan đến việc giảm căng thẳng oxy hóa và cải thiện sức khỏe tế bào.
Trong y học dân gian Siberia, trà Chaga từng được sử dụng để tăng cường miễn dịch và cải thiện thể lực. Ngày nay, loại nấm này thường được giới thiệu như một “tác nhân thải độc tự nhiên”, có mặt trong các dòng sản phẩm hiện đại như bột pha uống, chiết xuất dạng nhỏ giọt và viên nang.
Dù nhiều tuyên bố về công dụng chống oxy hóa vẫn cần được kiểm chứng thêm trên người, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã cho thấy chiết xuất từ Chaga có khả năng chống viêm và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Tuy nhiên, vì Chaga chủ yếu được khai thác từ tự nhiên, các vấn đề về nguồn cung bền vững và tác động đến môi trường đang ngày càng được cả nhà sản xuất lẫn người tiêu dùng quan tâm.
4. Tremella: “Hyaluronic acid” từ thiên nhiên cho làn da ngậm nước
Tremella fuciformis – hay còn gọi là tuyết nhĩ hoặc bạch mộc nhĩ – là loại nấm có kết cấu mềm như thạch, đang dần trở thành “ngôi sao” trong ngành công nghiệp làm đẹp nhờ khả năng cấp ẩm ấn tượng. Ở cấp độ phân tử, Tremella hoạt động tương tự như hyaluronic acid – giúp giữ nước và hút ẩm vào da – nhưng với cấu trúc phân tử nhỏ hơn, một số chuyên gia cho rằng nó có thể thẩm thấu sâu và nhanh hơn vào bề mặt da.
Ngoài khả năng dưỡng ẩm, Tremella còn chứa các polysaccharide có thể hỗ trợ tổng hợp collagen và cải thiện độ mịn màng của da.
Từ khóa “Tremella skincare” đang ngày càng xuất hiện dày đặc trong danh mục sản phẩm của cả các thương hiệu phổ thông lẫn cao cấp – từ serum, mặt nạ giấy cho đến kem dưỡng nhẹ dịu. Dù dữ liệu lâm sàng còn hạn chế, nhưng các nghiên cứu bước đầu cùng những phản hồi tích cực từ người dùng cho thấy Tremella là một lựa chọn dưỡng ẩm tự nhiên, hiệu quả và phù hợp với mọi loại da.
5. Turkey Tail: Hỗ trợ sức khỏe đường ruột và tăng cường miễn dịch
Turkey Tail, lấy tên từ hình dáng quạt xòe nhiều màu sắc đặc trưng, là loại nấm đã được sử dụng hàng thế kỷ trong y học cổ truyền Trung – Nhật. Loại nấm này giàu beta-glucan và polysaccharopeptide (PSP), những hợp chất được cho là giúp điều hòa hệ miễn dịch và hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột.
Các nghiên cứu gần đây còn xem Turkey Tail như một liệu pháp bổ trợ trong điều trị ung thư, đặc biệt giúp phục hồi miễn dịch sau hóa trị. Trên thị trường wellness, Turkey Tail thường xuất hiện trong các sản phẩm hỗn hợp giúp cải thiện tiêu hóa, tăng cường phản ứng miễn dịch và giảm viêm. Với hương vị nhẹ, hơi đất, Turkey Tail cũng rất được ưa chuộng để pha trà hoặc nấu nước dùng.
6. Thịt thay thế từ nấm: Giải pháp bền vững cho tương lai
Ứng dụng của nấm không còn giới hạn ở thực phẩm bổ sung mà đã mở rộng sang công nghệ thực phẩm với việc phát triển các loại thịt thay thế dựa trên sợi nấm (mycelium). Mycelium là cấu trúc rễ của nấm, có thể được nuôi trồng để tạo ra thực phẩm giàu protein với kết cấu giống thịt, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Những thương hiệu như Meati và Quorn đang dẫn đầu xu hướng này, cung cấp các sản phẩm hướng đến nhóm người ăn linh hoạt (flexitarians) và những người quan tâm đến môi trường, những người muốn bổ sung protein từ thực vật mà không phải chịu ảnh hưởng từ các phương pháp chế biến đậu nành hay đậu Hà Lan truyền thống.
Mặc dù không phải là “nấm” theo nghĩa ẩm thực truyền thống, mycelium đang thay đổi cách nhìn nhận về vai trò của nấm trong thế giới thực phẩm giàu protein đang ngày càng phát triển.
Nấm đã vượt ra khỏi giới hạn của thế giới ẩm thực. Dù được sử dụng để hỗ trợ nhận thức, chăm sóc da, điều hòa miễn dịch hay góp phần vào lối sống bền vững, nấm cùng các đồng minh thực vật đang tái định hình thói quen chăm sóc sức khỏe hiện đại. Khi khoa học ngày càng bắt kịp truyền thống, nấm hứa hẹn tiếp tục là chủ đề trọng tâm trong cuộc thảo luận về cách sống khỏe mạnh và trọn vẹn ngày nay.
